ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

Οι συστάσεις που δίνονται και οι διατάξεις που ισχύουν στους κανονισμούς διαφόρων χωρών για φέρουσα ωμοπλινθοδομή, δεν απέχουν πολύ από τις διατάξεις του Ευρωκώδικα 6, που ισχύει για όλα τα άλλα είδη φέρουσας τοιχοποιίας. Παρακάτω δίνονται οι βασικές συστάσεις του Ευρωκώδικα 6. Δεν αποτελούν οδηγίες για δόμηση με ωμόπλινθους. Παρατίθενται για να έχει κανείς μια εικόνα για το που προσανατολίζονται οι έρευνες για φέρουσα ωμοπλινθοδομή, αφού η παθολογία όλων των κατασκευών φέρουσας τοιχοποιίας είναι παρόμοια.

Απλότητα και συμμετρία σε κάτοψη και καθ’ ύψος

Τα απλά και συμμετρικά κτήρια έχει παρατηρηθεί και αποδειχθεί, ότι έχουν καλύτερη συμπεριφορά σε σεισμό. Σοβαρές βλάβες από σεισμό έχουν σημειωθεί κυρίως σε ασύμμετρα και σύνθετα κτήρια, με τις βλάβες εντοπισμένες στις περιοχές ασυμμετρίας, όπως π.χ. σε εσοχές, σε έρκερ (σαχνισί) κλπ. Επιπλέον, ένα απλό κτήριο είναι πιο εύκολο να προσομοιωθεί σωστά κατά τη φάση της μελέτης και να προβλεφθεί με ασφαλέστερη προσέγγιση ο τρόπος που θα συμπεριφερθεί.

Διαχωρισμός με αρμούς

Το κτήριο είναι καλό να χωρίζεται με κατακόρυφους αρμούς σε μικρότερα, απλούστερα και συμμετρικά τμήματα, όταν για οποιοδήποτε λόγο δεν μπορεί να αποφευχθεί σύνθετο σχήμα κάτοψης. Η ύπαρξη αρμού επιτρέπει στα επιμέρους τμήματα να συμπεριφέρονται αυτόνομα. Το πλάτος του αρμού εξαρτάται από το ύψος του κτηρίου και από τις προβλεπόμενες μετακινήσεις των επιμέρους τμημάτων.

Διάταξη και αποστάσεις τοίχων

Η διάταξη των φερόντων τοίχων επηρεάζει σημαντικά τη συμπεριφορά ενός κτηρίου σε σεισμό. Οι φέροντες τοίχοι πρέπει να είναι ισοκατανεμημένοι στις δύο διευθύνσεις του κτηρίου, αλλά και συμμετρικά διατεταγμένοι ανά διεύθυνση. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγονται ανεπιθύμητες στροφές της κατασκευής σε περίπτωση σεισμού.

Οι αποστάσεις μεταξύ των φερόντων τοίχων εξαρτώνται από το είδος της τοιχοποιίας και τη σεισμικότητα της περιοχής.

Ελάχιστα πάχη τοίχων – Λυγηρότητα

Το ελάχιστο πάχος των φερόντων τοίχων εξαρτάται και πρέπει να υπολογίζεται βάσει ελέγχων σε θλίψη και διάτμηση. Άμεση σχέση με το πάχος του τοίχου έχει και η λυγηρότητα, που είναι ο λόγος του ενεργού ύψους του τοίχου προς το πάχος του. Έχει αποδειχθεί, από πειράματα σεισμικής τράπεζας, πως η λυγηρότητα είναι σημαντικός παράγοντας για τη σωστή λειτουργία των τοίχων.

Ανοίγματα

Το μέγεθος και η διάταξη των ανοιγμάτων είναι από τους πιο σημαντικούς παράγοντες για τη σωστή λειτουργία των φερόντων τοίχων. Αυτό έχει σχέση κυρίως με τη μεταφορά των φορτίων από την ανωδομή στη θεμελίωση και με την συμπεριφορά του τοίχου υπό την επίδραση σεισμικών δυνάμεων. Έτσι:

• Δεν πρέπει να δημιουργούνται ανοίγματα κάτω από περιοχές συγκεντρωμένων φορτίων
• Δεν πρέπει να αλλάζει η θέση των ανοιγμάτων καθ’ ύψος
• Τα ανοίγματα πρέπει να είναι συμμετρικά κατανεμημένα σε κάτοψη και στις δυο διευθύνσεις του κτηρίου
• Τα ανοίγματα δεν πρέπει να διακόπτουν τα οριζόντια διαζώματα
• Το συνολικό μήκος ανοιγμάτων πρέπει να είναι μικρότερο του 50 % του μήκους του τοίχου
• Ο ακραίος πεσσός πρέπει να είναι μεγαλύτερος του 1,50 m ή του H/2
• Ο μεσαίος πεσσός πρέπει να είναι μεγαλύτερος του 1,00 m

Ύψος και αριθμός ορόφων

Η τρωτότητα του κτηρίου σε σεισμό αυξάνεται, όσο αυξάνεται το ύψος του. Ανάλογα με τη σεισμικότητα της περιοχής προκύπτουν και τα επιτρεπόμενα όρια για το βέλτιστο ύψος και τον αριθμό των ορόφων.

Διαφράγματα και οριζόντια διαζώματα

Τα διαφράγματα και τα οριζόντια διαζώματα ίσως είναι από τα πιο κρίσιμα σημεία στο σχεδιασμό και την κατασκευή φέρουσας τοιχοποιίας. Η ύπαρξη στο σώμα των τοίχων οριζοντίων καθ’ ύψος διαζωμάτων και η στέψη των τοιχοποιιών με οριζόντια διαφράγματα, αναγκάζει τις τοιχοποιίες να έχουν κοινή παραμόρφωση και εμποδίζει την αυτόνομη μετακίνηση τους, με αποτέλεσμα να περιορίζεται σημαντικά η αποκόλληση στις γωνίες συμβολής τους.

Σε μια φέρουσα τοιχοποιία από σύγχρονους οπτόπλινθους το διάφραγμα επιτυγχάνεται συνήθως με κατασκευή πλάκας σκυροδέματος στη στέψη της. Σε μια φέρουσα ωμοπλινθοδομή το διάφραγμα μπορεί να δημιουργηθεί με κατασκευή ξύλινης οριζόντιας οροφής με χιαστή συνδέσμους στο επίπεδό της. Στην περίπτωση εμφανούς στέγης  χωρίς τη μεσολάβηση οροφής είναι απαραίτητη η σύνδεση των αμειβόντων της στέγης, με οριζόντιους ελκυστήρες.