ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το φυσικό κλίμα ενός τόπου αποτελεί το δεδομένο πλαίσιο, μέσα στο οποίο αναπτύσσεται η βιόσφαιρα και οι ανθρώπινες κοινωνίες. Η προσαρμογή των ανθρώπων σ’ αυτό εξειδικεύει τη φυσιολογία τους, αναπτύσσει βιολογικές και νοητικές ικανότητες, τεχνολογία, επιστήμες και πολιτισμό. Ανάμεσά τους οι επιστήμες και οι τεχνολογίες δόμησης κατείχαν πάντα ιδιαίτερη θέση. Δημιουργούσαν βιώσιμες περιοχές για την ανάπτυξη της ανθρώπινης δραστηριότητας, αξιοποιώντας τα πλεονεκτήματα του κλίματος και εξασφαλίζοντας προστασία από τα αντίξοα χαρακτηριστικά του.
Το αστικό κλίμα, τείνει σε όλο και μεγαλύτερη διαφοροποίηση από το φυσικό κλίμα κάθε τόπου. Αποκτά χαρακτηριστικά που οφείλονται περισσότερο στις συσσωρευμένες ανθρωπογενείς δραστηριότητες των πληθυσμών, παρά στα τοπικά κλιματικά δεδομένα. Μετατρέπεται σε νέο, ανθρωπογενές κλίμα, που διαμορφώνεται κυρίως από οικονομικά κριτήρια και λιγότερο από κριτήρια ανθρώπινης φυσιολογίας, βιωσιμότητας και περιβαλλοντικής ισορροπίας.
Το αστικό κλίμα αναδεικνύεται σήμερα ιδιαίτερα απειλητικό για τους αστικούς πληθυσμούς. Χαρακτηρίζεται από ακραία κλιματικά φαινόμενα, όπως ξηρασία, καταιγίδες, πλημμύρες, ακραίες θερμοκρασίες.
Η αιχμή του κλιματικού προβλήματος εκφράζεται, στην περιοχή της Μεσογείου και στην Ελλάδα, με την ακραία θερινή υπερθέρμανση των μεγάλων πόλεων, που σε συνδυασμό με τη ρύπανση, δοκιμάζει όλο και πιο συχνά τις αντοχές των αστικών πληθυσμών, όπου οι άνθρωποι εγκλωβίζονται σε κλειστούς χώρους τεχνητού κλίματος. Το καλοκαίρι οι ελεύθεροι χώροι της πόλης, χώροι εξωστρέφειας και κοινωνικότητας, ζωτικοί και χαρακτηριστικοί για το κλίμα μας, ερημώνουν, οι πόλεις εγκαταλείπονται, οι θάνατοι εξαιτίας υψηλών θερμοκρασιών αυξάνονται και έχουν ήδη κάνει την εμφάνισή τους, τα θερινά θερμικά καταφύγια πρώτης γενιάς.
Η ομαλή προσαρμογή στις σύγχρονες αστικές κλιματικές συνθήκες υπερβαίνει τις ανθρώπινες δυνατότητες. Η επιστράτευση της τεχνολογίας για την εξασφάλιση θερμικών συνθηκών επιβίωσης, όπως ο μηχανικός κλιματισμός, ανατροφοδοτεί και επιδεινώνει το πρόβλημα, αντί να το επιλύει. Η δραστική τροποποίηση του αστικού κλίματος είναι ένας από τους πρώτους όρους βιωσιμότητας των αστικών κέντρων.
Η τροποποίηση του αστικού κλίματος προϋποθέτει παρεμβάσεις σφαιρικού, χαρακτήρα στην πόλη, άρρηκτα δεμένες με εντατικές προσπάθειες μετατροπής του μικροκλίματος των υπαίθριων χώρων, καθώς και βελτίωσης της θερμικής συμπεριφοράς των κτηρίων και του δομημένου όγκου της.