Οι μονώσεις ορυκτοβάμβακα παρασκευάζονται από ορυκτές πρώτες ύλες, ασβέστη, άμμο, τσιμέντο και νερό. Στις ορυκτές πρώτες ύλες περιλαμβάνονται βασάλτης, διαβάσης και δολομίτης καθώς και γυαλί. Έτσι, οι μονώσεις γυαλιού και ο πετροβάμβακας συγκαταλέγονται, με μία ευρεία έννοια, στις μονώσεις ορυκτοβάμβακα.
Τρόπος παρασκευής
Τα ορυκτά τήκονται σε θερμοκρασίες 1400 – 1500 °C. Αναμιγνύονται με συγκολλητικές ύλες, που είναι συνθετικές ρητίνες και αποτελούν το 7 % του όγκου των πρώτων υλών. Οι ρητίνες σκληρύνονται με χρήση θερμού αέρα, που απομακρύνει τα πτητικά τους συστατικά και στη μόνωση παραμένει η σκληρή ρητίνη, π.χ. ο βακελίτης.
Στο μείγμα προστίθενται επίσης, σε ποσοστό 1 % του όγκου, υλικά που δημιουργούν πόρους (συχνά σε ποσοστό άνω του 95 % του αρχικού όγκου), υλικά διαποτισμού, αδιαβροχοποίησης και λάδια.
Δημιουργείται μία μάζα που μορφοποιείται σε ίνες.
Οι ίνες διατίθενται ως χυτή μόνωση ή μορφοποιούνται παραπέρα με συμπύκνωση, σε μαλακές και εύκαμπτες πλάκες ή σε σκληρές μονωτικές πλάκες με χρήση πρόσθετων σκληρυντών και συμπίεση.
Περιβαλλοντικές ιδιότητες:
- Η εμπεριεχόμενη ενέργεια του ορυκτοβάμβακα είναι υψηλή, εξαιτίας της ενέργειας που καταναλώνεται κατά την τήξη των πετρωμάτων του. Μπορεί να φτάσει τις 700 kWh/m
- Τα αποθέματα των πρώτων υλών του ορυκτοβάμβακα είναι άφθονα. Είναι ορυκτά που μπορεί να θεωρηθούν μη εξαντλήσιμα. Προέρχονται μάλιστα από πηγές γειτονικές στους τόπους παρασκευής του.
- Τα απορρίμματα ορυκτοβάμβακα, ιδιαίτερα της παλιάς γενιάς, θεωρούνται επικίνδυνα για το περιβάλλον και η διαχείριση τους πρέπει να είναι ανάλογη.
- Τα ορυκτά του ορυκτοβάμβακα είναι καθαρά υλικά πετρωμάτων, που δεν εγκυμονούν κινδύνους για την υγεία των χρηστών τους. Βλάβες στην υγεία μπορεί όμως να προέλθουν από τις προσμίξεις των μονώσεων και εξαιτίας της ινώδους μορφής του υλικού.
Οι συνθετικές ρητίνες, που χρησιμοποιούνται ως συγκολλητικές ύλες των μονώσεων, είναι ρητίνες φαινόλης, ουρίας και φορμαλδεΰδης, που εκπέμπουν τοξικές πτητικές χημικές ενώσεις. Θεωρείται ότι αυτές απομακρύνονται κατά τη ξήρανση και την τελική μορφοποίηση των μονώσεων και δεν βλάπτουν τους χρήστες.
Οι μικρές και αόρατες ίνες του ορυκτοβάμβακα (όπως και του υαλοβάμβακα και του πετροβάμβακα), μήκους κάτω των 5 μm και με αναλογία μήκους προς διάμετρο 3/1 προκαλούν, όταν εισπνέονται, ερεθισμό στους πνεύμονες, που σε χρόνια έκθεση, μπορεί να δημιουργήσει καρκίνο μηχανικής αιτιολογίας. Στην Ευρώπη λαμβάνονται, από το 1995, μέτρα περιορισμού των μονώσεων που αποβάλουν μικρές ίνες και η παραγωγή ρυθμίζεται σε προϊόντα με μήκος ινών ορισμένων εκατοστών και διάμετρο 3 – 5 μm, οι οποίες θεωρούνται ακίνδυνες. Έτσι οι ορυκτοβάμβακες χωρίζονται σε προϊόντα παλιάς και νέας γενιάς.
Παρόλα αυτά, ακόμη και οι μεγάλες ίνες ορυκτοβάμβακα προκαλούν ερεθισμό στα μάτια και στο άνω αναπνευστικό σύστημα, διεισδύουν στο δέρμα, εξαιτίας της σκληρότητάς τους και μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονές.
Ο εγκιβωτισμός του ορυκτοβάμβακα στην κατασκευή, με προσεκτική σφράγιση όλων των αρμών, είναι απαραίτητος. Εξίσου απαραίτητα είναι επιμελή μέτρα προστασίας των εργαζόμενων που έρχονται σε άμεση επαφή με αυτόν στη διάρκεια της κατασκευής (προστατευτικά γυαλιά και γάντια).
Φυσικές ιδιότητες:
- Η θερμομονωτική ικανότητα των μονώσεων ορυκτοβάμβακα είναι γενικά καλή, ποικίλει όμως ανάλογα με το προϊόν. Ο συντελεστής θερμικής αγωγιμότητας είναι για τις μαλακές πλάκες (πάπλωμα) λ = 0,04 W/(m·K), για τις σκληρές πλάκες λ = 0,045 W/(m·K) και για τη χυτή μόνωση λ = 0,035 W/(m·K).
- Οι μονώσεις ορυκτοβάμβακα εμφανίζουν αντίσταση στη διάχυση υδρατμών πολύ μικρή, με συντελεστή μ = 1 – 1,5. Οι θερμομονωτική τους ικανότητα μειώνεται σημαντικά ακόμα και σε μικρή αύξηση της υγρασίας. Όταν βραχούν σε βαθμό που να κολλήσουν οι ίνες του, πρέπει να αντικατασταθούν. Αυτός είναι και ο λόγος, για τον οποίο οι πλάκες ορυκτοβάμβακα περικλείονται από φράγμα υδρατμών, όπως φύλλα αλουμινίου, που προστατεύει βέβαια τον ορυκτοβάμβακα, εμποδίζει όμως την πολύτιμη άδηλη αναπνοή του κτηριακού κελύφους.
- Ο ορυκτοβάμβακας έχει εκτός από θερμομονωτικές και καλές ηχομονωτικές ιδιότητες.
- Ο ορυκτοβάμβακας είναι καταρχάς άκαυστο υλικό. Η πυραντίσταση του όμως επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τις προσμίξεις που περιέχει.
- Οι μονώσεις ορυκτοβάμβακα δεν προσβάλλονται από έντομα και παράσιτα, έχουν μεγάλη αντοχή σε οξέα και αλκάλια καθώς και στο χρόνο.
- Οι πλάκες ορυκτοβάμβακα έχουν μεγάλη αντοχή σε πίεση και είναι πολύ ελαφρές.
- Οι μονώσεις ορυκτοβάμβακα έχουν χαμηλό κόστος.
Χρήση:
Οι σκληρές πλάκες ορυκτοβάμβακα τοποθετούνται σε όλες τις περιοχές του κτηρίου όπου είναι αναγκαία η μόνωση, εσωτερικά ή εξωτερικά, με την προϋπόθεση καλής υγροπροστασίας.
Οι μαλακές πλάκες ορυκτοβάμβακα, με μορφή παπλώματος ή ρολών, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν παντού.
Οι χυτές μονώσεις ορυκτοβάμβακα παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία. Είναι κατάλληλες για έγχυση ή για εμφύσηση σε δομικά διάκενα. Ορισμένα προϊόντα λεπτών ινών χρησιμοποιούνται με εμφύσηση για τη σφράγιση αρμών και μικρών διάκενων της κατασκευής πολύ αποτελεσματικά.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η εφαρμογή καθαρών τεχνολογιών δόμησης είναι δυνατή σε κάθε κτηριακή κατασκευή. Προϋποθέτει τη χρήση υλικών, τα οποία: Έχουν χαμηλή Read more
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα υλικά, τα προϊόντα και οι τεχνολογίες δόμησης παρουσιάζουν μια τεράστια ποικιλία, που Read more
Η δόμηση με πηλό ήταν η δεύτερη από τις τρεις φάσεις κατασκευής, από την Ανέλιξη, ενός περιπτέρου με ξύλινο φέροντα Read more
ΒΙΒΛΙΑ – ΣΥΓΡΑΜΜΑΤΑ – ΕΡΓΑΣΙΕΣ Bjiorn Berge, The Ecology of Building Material, second edition, Architectural Press,Burlington, USA, 2009 Gernot Minke, Read more
Ο όρος «πόροι» αναφέρεται στις ύλες του Πλανήτη, που χρησιμεύουν στο ανθρώπινο είδος για την επιβίωση, την αναπαραγωγή, την παραγωγή Read more
Η ενέργεια που εμπεριέχεται στα δομικά υλικά και καταναλώνεται στη διαδικασία της δόμησης, συντίθεται από ένα σύνολο διαφόρων μορφών ενέργειας, Read more