Η άργιλος, ως προϊόν αποσάθρωσης πλουτώνιων πυριτικών πετρωμάτων (γρανιτών), περιέχει στην κρυσταλλική της δομή κυρίως πυρίτιο και αργίλιο και συνήθως ένα δεύτερο οξείδιο μετάλλου.
Τα άτομα πυριτίου των τετραεδρικών στρωμάτων της αργίλου μπορεί να υποκαθίστανται από άτομα αργιλίου. Τα άτομα αργιλίου των οκταεδρικών στρωμάτων της μπορεί να υποκαθίστανται από άτομα μαγνησίου.
Κατά τη διαμόρφωση των εδαφών τα αργιλοπυριτικά πετρώματα αναμιγνύονται με:
- Οξείδια και υδροξείδια μετάλλων: σιδήρου (Fe), μαγγανίου (Mn), χρωμίου (Cr),
- Αλκάλια: κάλιο (K), νάτριο (Na),
- Αλκαλικές γαίες: μαγνήσιο (Mg), ασβέστιο (Ca)
- Οξέα και άλατα
- Οργανικές ύλες ή οργανικά κολλοειδή (γέλη)
Τα περισσότερα αργιλικά ορυκτά δεσμεύουν, προσροφούν ή εκροφούν ή ανταλλάσουν κατιόντα των υλικών με τα οποία αναμειγνύονται. Το είδος και η ποσότητα των κατιόντων επηρεάζει σημαντικά τις δυνάμεις συνοχής της αργίλου και κατά συνέπεια και τις αντοχές της.
Όσο μικρότερα και πλατύτερα είναι τα κρυσταλλικά πέταλα μιας αργίλου τόσο μεγαλύτερη είναι η ικανότητα της να ανταλλάσει ιόντα.
Τα οξείδια των μετάλλων, όπως τα οξείδια του σίδηρου (κόκκινα αργιλικά μείγματα) και το υδροξείδιο του σιδήρου (κίτρινα αργιλικά μείγματα), ο ασβεστόλιθος και τα λεπτόκοκκα υλικά των πυριτικών πετρωμάτων επιδρούν θετικά στην συνοχή των πηλών.
Τα θειικά οξέα, τα χλωρικά οξέα, και τα οργανικά υλικά επιδρούν αρνητικά στη συμπεριφορά των μειγμάτων. Μειώνουν την πλαστικότητα και αλλοιώνουν τις ιδιότητές τους.