ΦΥΤΙΚΕΣ ΜΟΝΩΣΕΙΣ – ΜΟΝΩΣΕΙΣ ΑΧΥΡΟΥ

Το άχυρο αποτελούσε επί χιλιετίες οικοδομικό υλικό. Ήταν και είναι άφθονο και προσιτό υλικό. Παράγεται, όπου παράγονται δημητριακά, σχεδόν σε όλες τις χώρες του κόσμου. Σήμερα επανέρχεται η χρήση του στη δόμηση, στα πλαίσια της αναζήτησης τρόπων εφαρμογής καθαρών τεχνολογιών.

Περιβαλλοντικές ιδιότητες

• Η εμπεριεχόμενη ενέργεια στην παραγωγή, τη συλλογή και το δέσιμο του άχυρου σε μπάλες, είναι ελάχιστη.
• Το άχυρο είναι άφθονος και ανανεώσιμος φυσικός πόρος.
• Τα απορρίμματα του άχυρου αφομοιώνονται από τη γη και γίνονται λίπασμα.
• Το άχυρο δεν είναι τοξικό. Είναι υλικό καθαρό, ακίνδυνο για τους ζωντανούς οργανισμούς, αναπνέει και επιτρέπει την άδηλη αναπνοή των δομικών στοιχείων που περιβάλλει.

Φυσικές ιδιότητες

• Ο συντελεστής θερμικής αγωγιμότητας του άχυρου κυμαίνεται από 0,04 – 0,07 W/(m·K), τιμή αρκετά μικρή ιδίως όταν το άχυρο είναι συμπιεσμένο καλά.
• Το άχυρο έχει μικρή αντίσταση στη διάχυση υδρατμών (μ = 2). Όταν το πάχος των δομικών του στοιχείων είναι μεγάλο, ενώ στεγνώνουν οι εξωτερικές του επιφάνειες, διατηρεί υψηλά ποσοστά  υγρασίας στο εσωτερικό της μάζας του, για μεγάλο χρονικό διάστημα με αποτέλεσμα τη σήψη. Έτσι οι κατασκευές από αχυρόμπαλες πρέπει να στεγνώνουν καλά πριν την επίχρισή τους και τα υλικά των επιχρισμάτων πρέπει να αναπνέουν.
• Η πυραντίσταση του άχυρου είναι μέτρια. Γι αυτό πρέπει να ραντίζεται καλά με βόρακα και να επιχρίεται με ικανού πάχους πυροπροστατευτικά υλικά, όπως π.χ. τα επιχρίσματα πηλού.

Χρήση

Δόμηση με αχυρόμπαλες. Είναι κατασκευές, όπου το άχυρο, με μορφή αχυρόμπαλας, είναι το κύριο υλικό δόμησης των τοιχοποιιών, με ή χωρίς ξύλινο φέροντα οργανισμό. Οι τεχνικές δόμησης είναι ανάλογες με το στατικό σύστημα που επιλέγεται.

Δόμηση με αχυρόμπαλες

 Δόμηση θόλου με ξύλινο σκελετό και αχυρόμπαλες, Hruby Sur, Σλοβακία, 2010

Η κατασκευή κτηρίων μόνο από αχυρόμπαλες, χωρίς εσωτερική μάζα, δε λειτουργεί στο ελληνικό κλίμα σωστά από θερμική άποψη. Τα κτήρια αυτά, παρότι είναι καλά θερμομονωμένα, δε μπορούν το χειμώνα να απορροφήσουν και να αποθηκεύσουν θερμικά φορτία, δηλαδή δε μπορούν να αξιοποιήσουν την ηλιακή ακτινοβολία για τη θέρμανσή τους. Αντίστοιχα το καλοκαίρι δε μπορούν να ψυχθούν τη νύχτα, ώστε να διατηρηθούν δροσερά την επόμενη μέρα, δηλαδή δε μπορούν να έχουν φυσικό δροσισμό.

Θερμομόνωση με άχυρο. Ο συντελεστής θερμικής αγωγιμότητας του άχυρου είναι, συγκρινόμενος με άλλα θερμομονωτικά υλικά υψηλότερος, με τιμή λ = 0,052 W/(m·K).  Αυτό σημαίνει ότι, για να καλύψει η θερμομόνωση τις απαιτήσεις του Κ.Εν.Α.Κ., απαιτούνται μεγάλα πάχη, τέτοια, που προσεγγίζουν τις τρέχουσες διαστάσεις της αχυρόμπαλας.

Άχυρο με πηλό. Άχυρο σε μεγάλες ποσότητες αναμεμειγμένο με λάσπη πηλού (600 – 1200 kg/m   χρησιμοποιείται για την κατασκευή ελαφρών τοιχοποιιών πλήρωσης. Τα δομικά τους στοιχεία έχουν αυξημένη θερμομονωτική ικανότητα. Για το ελληνικό κλίμα θεωρείται κατασκευή ανεπαρκής για το κέλυφος από άποψη και  θερμομόνωσης και θερμοσυσσώρευσης, εκτός εάν το πάχος των τοίχων υπερβαίνει τα 60 cm. Σε δομικά στοιχεία μεγάλου πάχους το στέγνωμα των τοιχοποιιών είναι δύσκολο και εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους δημιουργίας μυκήτων.

 Άλλες χρήσεις. Λεπτοκομμένο άχυρο χρησιμοποιείται συχνά ως συνδετικό υλικό (ίνα), που αυξάνει τη συνοχή και εμποδίζει τη ρηγμάτωση ασβεστοκονιαμάτων και πηλοκονιαμάτων, στην παραδοσιακή αλλά και στη σύγχρονη δόμηση. Για τον ίδιο λόγο χρησιμοποιείται, ως πρόσμιξη της πρώτης ύλης σχεδόν σε όλες τις τεχνικές δόμησης πηλού (π.χ. στα πλιθιά).