Μελέτες – κατασκευή
Γεωργακοπούλου Όλγα, Αρχιτέκτων Μηχανικός: αρχιτεκτονική μελέτη
Γεωργιάδου Έλλη, Αρχιτέκτων Μηχανικός: αρχιτεκτονική μελέτη
Στεφανίδης Αλέξης, Μηχανικός Ανακαίνισης και Αποκατάστασης Κτηρίων, αρχιτεκτονική μελέτη
Τσίτση Μαίρη, Πολιτικός μηχανικός: στατική μελέτη
Παναγιωτόπουλος Νικήτας, Πολιτικός Μηχανικός: κατασκευή
Θέση
Η κατοικία βρίσκεται στα περίχωρα της Καλαμάτας, στον οικισμό Ξηροκάμπι Λαιίκων. Η περιοχή είναι επίπεδη με χαμηλό υψόμετρο. Βρίσκεται δίπλα στους νότιους πρόποδες του ορεινού όγκου Καλάθι, στις παρυφές του Ταΰγετου. Στο Νότο, σε απόσταση 4 km, εκτείνεται ο Μεσσηνιακός κόλπος.
Το οικόπεδο, έκτασης 750 m², έχει σφηνοειδές σχήμα, εξαιρετικά επίμηκες, με 67 m μήκος στον άξονα Βορρά – Νότου και μέγιστο πλάτος 22 m. Είναι φυτεμένο με ελαιόδεντρα.
Κλίμα
Το κλίμα της Καλαμάτας είναι μεσογειακό, υγρό, με ζεστό χειμώνα και ήπια καλοκαίρια. Η περιοχή δέχεται το καλοκαίρι, την ημέρα τις μεσογειακές θαλάσσιες αύρες και το βράδυ τις δροσερές απόγειες αύρες του βόρειου ορεινού όγκου.
Στοιχεία του κτηρίου
Η κατοικία σχεδιάστηκε το 2010 και από το 2011 είναι υπό κατασκευή. Είναι διώροφη, με 176 m² δόμηση, 10 m² ημιυπαίθριους και 80 m² υπόγειο. Η αρχική πρόθεση ήταν να είναι μονώροφη. Εξαιτίας όμως του περιορισμένου πλάτους του οικοπέδου στον άξονα Ανατολής – Δύσης, που δεν επέτρεπε το νότιο προσανατολισμό όλων των κύριων χώρων, ορισμένοι χώροι τοποθετήθηκαν σε δεύτερο όροφο.
Προσανατολισμός – δομή
Η μεγάλη πλευρά της κατοικίας είναι στραμμένη προς το Νότο.
Το ισόγειο, 138 m, με 10 m ημιυπαίθριους χώρους, περιλαμβάνει στη νότια ζώνη χώρους καθιστικού, πιάνου και δύο υπνοδωματίων και στη βόρεια κουζίνα, είσοδο, κλιμακοστάσιο, δωμάτιο γονέων, και λουτρό. Στην ανώτερη στάθμη και σε όλο το πλάτος του καθιστικού υπάρχει άνοιγμα προς τον δεύτερο όροφο, από τον οποίο απάγεται, διαμέσου θυρίδων, ο θερμός καλοκαιρινός εσωτερικός αέρας προς τα έξω.
Στον όροφο, 38 m, βρίσκονται ένας χώρος γραφείου, στο πατάρι, πάνω από το χώρο του πιάνου, ένα υπνοδωμάτιο και βοηθητικοί χώροι.
Το υπόγειο, 80 m, περιλαμβάνει αποθηκευτικούς χώρους και λεβητοστάσιο.
Κατασκευή
Η κατοικία κατασκευάστηκε με φέροντα οργανισμό οπλισμένου σκυροδέματος και τοιχοποιίες πλήρωσης από διάτρητο οπτόπλινθο.
Το οπλισμένο σκυρόδεμα είναι μονωμένο εξωτερικά με ξυλόμαλλο πάχους 10 cm. Η ξύλινη στέγη, επικαλυμμένη με ολλανδικό κεραμίδι, μονώθηκε με ξυλόμαλλο πάχους 15 cm.
Οι εξωτερικές τοιχοποιίες, συνολικού πάχους 40 cm, κατασκευασμένες από ελαφροβαρή διάτρητο οπτόπλινθο πάχους 30 cm εξωτερικά και απλό διάτρητο οπτόπλινθο, πάχους 10 cm εσωτερικά, εξασφαλίζουν πλήρη θερμομόνωση και συμβάλλουν στην αύξηση της θερμικής μάζας του κτηρίου. Στην κατασκευή αποκλείστηκε εντελώς η χρήση πολυστερίνης και πολυουρεθάνης, οποιασδήποτε μορφής.
Οι εσωτερικές τοιχοποιίες, από διάτρητο οπτόπλινθο πάχους κατά κανόνα 15 cm, συμβάλλουν στην αύξηση της μάζας και της θερμικής αδράνειας του κτηρίου.
Η κατασκευή του κελύφους, χωρίς φράγμα υδρατμών, εξασφαλίζει την πλήρη άδηλη αναπνοή του κελύφους για την εκτόνωση της εσωτερικής υγρασίας και των τοξικών ουσιών του εσωτερικού αέρα. Τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν ως την αποπεράτωση της κατασκευής θα είναι καθαρά, μη τοξικά και ακίνδυνα για την υγεία και το περιβάλλον, όπως φυτικό μαλλί για τη σφράγιση αρμών, υδροχρώματα καζεΐνης, βερνίκια φυτικών υλών με φυτικά διαλυτικά κ.ά..
Θέρμανση
Η επιφάνεια του κτηριακού κελύφους που είναι το χειμώνα εκτεθειμένη στο νότιο ηλιασμό είναι, κατά πλάτος και καθ’ ύψος, μεγάλη. Όλοι σχεδόν οι κύριοι χώροι της κατοικίας δέχονται πλήρη νότιο ηλιασμό, επαρκή κατά κανόνα για τη χειμερινή τους θέρμανση, σύμφωνα με τα κλιματικά δεδομένα της περιοχής.
Ηλιοπροστασία
Η στέγη της κατοικίας είναι δίριχτη, με κλίση προς την Ανατολή και προς τη Δύση. Έτσι μειώνεται στο ελάχιστο η επιφάνεια του κελύφους της, που είναι εκτεθειμένη το καλοκαίρι στο δυσμενή ανατολικό και δυτικό προσανατολισμό.
Η δυτική πλευρά του κτηρίου δεν έχει ανοίγματα, ενώ η ανατολική έχει ελάχιστα. Στη βορειοανατολική πλευρά, έξω από την κουζίνα, υπάρχει υπαίθριος καθηστικός χώρος. Το καλοκαίρι δέχεται ήλιο μόνο νωρίς το πρωί, ενώ τις υπόλοιπες ώρες σκιάζεται από το κτήριο και από τη μεγάλη, φυτεμένη πέργολα, που τον περιβάλλει και έτσι διατηρείται δροσερός.
Η νότια πλευρά του κτηρίου σκιάζεται από τις προεξοχές της στέγης και από δύο μεγάλες, ελαφρές, φυτεμένες πέργολες.
Δροσισμός
Η βόρεια όψη του κτηρίου είναι μεγάλη και εκτεθειμένη το καλοκαίρι στις βραδινές, βόρειες, δροσερές απόγειες αύρες της περιοχής, που ψύχουν το κτήριο. Έχει δοθεί, κατά το σχεδιασμό, ιδιαίτερη προσοχή στην εξασφάλιση διαμπερούς αερισμού Βορρά – Νότου σε όλους τους χώρους της κατοικίας. Ο διαμπερής αερισμός συμπληρώνεται από τον κατακόρυφο για τους περισσότερους χώρους. Το κλιμακοστάσιο, τοποθετημένο στο κέντρο της κάτοψης, καλύπτει όλο το ύψος του κτηρίου και φέρει στην ανώτερη στάθμη του άνοιγμα 24ωρου κατακόρυφου θερινού αερισμού.